A'dan Z'ye OSMANLI DEVLETİ TARİHİ (3)

OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ
1-Osmanlı Fransız ilişkileri Fransa kralı Fransuva’yı Şarlken’den kurtarmak için Osmanlıların yaptığı Mohaç Meydan Muharebesi ile Kanuni döneminde başladı.

2-Kanuni Fransızlara kapitülasyonlar verdi.

3-Belgrad antlaşmalarında arabuluculuk yapan Fransa kapitülasyoların süresiz hale gelmesini sağladı.

4-Osmanlılar Fransız İhtilali’nden sonra kurulan Fransız yönetimini tanıdı.

5-Fransa İngiltere’nin sömürgelerine göz dikti ve sömürgelerine giden yolu kesmek için Osmanlı yönetimindeki Mısır’ı işgal etti. Ancak Napolyon ilk yenilgisini Nizam-ı Cedid askerlerinden Akka’da aldı ve bölgeden çekildi.

6-Fransa kapitülasyonlardan faydalanmakla birlikte Osmanlılar aleyhindeki bütün ittifaklara katıldı.

7-Fransa Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki topraklarına göz dikti ve Cezayir ve Tunus’u işgal etti.

8-Balkan milletlerini Osmanlılar aleyhine kışkırttı.

9-Yahudileri Filistin’de devlet kurmaya davet etti.

10-Bütün bu gelişmeler karşısında Osmanlılar İngilizlere yanaştı ancak İngiltere’nin Mısır’ı işgali üzerine Osmanlılar yeniden Fransız yanlısı bir politika izlediler.

11-I.Dünya Savaşı’nda Fransa İtilaf devletleri saflarında Osmanlılara saldırdı ve savaş sonunda Osmanlı topraklarını paylaşan ve işgal eden devletler arasına katıldı.

EL-ARİŞ ANTLAŞMASI
Tarih:1801

Taraflar:Osmanlı-Fransa

Önemi:1-Mısır yeniden Osmanlı idaresine girdi. 2-İngiltere sömürgelerini tehdit eden Fransa’yı etkisiz hale getirerek Akdeniz’de üstünlük sağlamayı başardı.

TİLSİT ANTLAŞMASI
Tarih: 1807

Taraflar: Fransa-Rusya

Önemi:1-Fransa Osmanlı Devleti ile Rusya arasında arabuluculuk yapacak. 2-Fransa Eflak ve Boğdan’ın Rusya’ya verilmesini sağlayacak.

KALE-İ SULTANİYE ANTLAŞMASI
Tarih:1809

Taraflar: Osmanlı-İngiltere

Önemi:Tilsit antlaşmasına karşılık olarak İngiltere ile Osmanlı Devleti aralarındaki anlaşmazlıklara son vermeyi siyasi ticari ilişkilerini geliştirmeyi kabul ettiler.

KABAKÇI MUSTAFA İSYANI
Tarih:1807

Sebep: 1-III. Selim’in ıslahatlarını (Nizam-ı Cedid hareketi) Yeniçeriler din adamları ve esnaf çıkarlarına uygun bulmadı. 2-III.Selim Yeniçerilere Nizam-ı Cedid askerinin elbisesini giydirmek istiyor ve Yeniçerileri düzenli talime tabi tutmak istiyordu.

Sonuç: 1-III.Selim Nizam-ı Cedid’i kaldırdı.2-Asiler III.Selim’i tahttan indirip yerine IV.Mustafa’yı çıkardılar. 3-İsyanı bastaran Alemdar Mustafa Paşa Kabakçı ve adamlarını öldürttü. 4-IV.Mustafa yeniden tahta çıkma ihtimali olan III.Selim’i öldürttü. 5-Alemdar Mustafa Paşa IV.Mustafa’yı tahttan indirip yerine II.Mahmud’u çıkardı.

Önemi: Kabakçı Mustafa isyanı Nizam-ı Cedid dönemini ortadan kaldırmıştır.

II. MAHMUD DÖNEMİ
*Devlet memurlarının pantolon ceket ve fes giymesini kanunlaştırdı.

*Nizam-ı Cedid ordusunun Kabakçı isyanı ile ortadan kaldırılması üzerine Alemdar Mustafa Paşa Sekban-ı Cedid ordusunu kurdu. Yeniçeriler bir isyan sonucu Alemdar Mustafa Paşa’yı öldürerek bu ocağa son verdiler.

*II.Mahmud döneminde divan teşkilatı kaldırıldı yerine kabine sistemi getirildi.

*1831’de ilk nüfus sayımı yapıldı.

*Tımar sistemi kaldırıldı.

*Takvim-i Vakayi adıyla ilk resmi gazete çıkarıldı.

TİLSİT ANTLAŞMASI
Tarih: 1807

Taraflar: Fransa-Rusya

Önemi:1-Fransa Osmanlı Devleti ile Rusya arasında arabuluculuk yapacak. 2-Fransa Eflak ve Boğdan’ın Rusya’ya verilmesini sağlayacak.

SENED-İ İTTİFAK (1808)

*Sened-i İttifak ile ayanlar merkezi otoriteyi kabul edecek ve yapılacak ıslahatları destekleyeceklerdi.

Önemi: 1-Osmanlılardaki ilk demokrasi hareketidir. (Çünkü padişah ilk kez yönetimde kendisinden başkalarının da söz sahibi olduğunu kabul etmiştir.) 2-Osmanlıların eyaletler üzerindeki otoritesi yeniden kuruldu.

KALE-İ SULTANİYE ANTLAŞMASI
Tarih:1809

Taraflar: Osmanlı-İngiltere

Önemi:Tilsit antlaşmasına karşılık olarak İngiltere ile Osmanlı Devleti aralarındaki anlaşmazlıklara son vermeyi siyasi ticari ilişkilerini geliştirmeyi kabul ettiler.

BÜKREŞ ANTLAŞMASI
Tarih:1812

Taraflar: Osmanlı-Rusya

Önemi: Sırbistan’a ayrıcalıklar verildi.

SIRBİSTAN İLE İLGİLİ ANTLAŞMALAR
1-BÜKREŞ ANT.(Sırplar ayrıcalık kazandı) 2-AKKERMAN SÖZLEŞMESİ ( Sırbistan tam özerk) 3-EDİRNE ANT (Sırbistan’a geniş haklar verildi) 4- PARİS ANT ( Sırbistan Avrupa’nın garantisinde) 5- AYASTEFANOS ANT.( Osmanlılar Sırbistan’ın bağımsızlığını kabul etti) 6- BERLİN ANT. (Sırbistan bağımsız oldu ve sınırları genişletildi.)

VAKA-YI HAYRİYE
Tarih:1826

Önemi: II.Mahmut Yeniçeri kışlalarını topa tuttu. Bu olay sonunda Yeniçeri Ocağı kaldırıldı.

Tarih:1826
Önemi: II.Mahmut Yeniçeri kışlalarını topa tuttu. Bu olay sonunda Yeniçeri Ocağı kaldırıldı. Yeniçeri Ocağı’nın yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adlı yeni bir ordu kuruldu.

NAVARİN BASKINI
Tarih: 1827

Taraflar: Osmanlı X İngiltere Fransa Rusya

Sebebi: Yunanistan’ın bağımsızlığını Osmanlılara kabul ettirmek.

Sonuç: Müttefikler Navarin’de demirli bulunan Osmanlı ve Mısır donanmalarını yaktılar.

EDİRNE ANT.

Tarih:1829

Taraflar: Osmanlı- Rusya

Önemi: Yunanistan bağımsız oldu.

MISIR MESELESİ

1-Osmanlı Devleti Mora isyanını bastırmak için Mısır valisi Mehmet Ali Paşa’dan yardım istedi. Mehmet Ali Paşa Bu yardımına karşılık Mora’yı istedi. Fakat Yunanistan bağımsız olunca Mora da onu katıldı ve Mehmet Ali Paşa Bu sefer Suriye valiliğini istedi. 2-Osmanlılar Suriye’yi Mehmet Ali Paşa’ya vermek istemeyince Mehmet Ali Paşa saldırıya geçti ve Konya’ya kadar ilerledi. 3-II.Mahmut Mehmet Ali Paşa isyanına karşılık batılı devletlerden yardım istedi. Cevap alamayınca Rusya’dan yardım istedi ve Rusya yardıma geldi. 4-Rusya’nın Osmanlılara yardıma gelmesi üzerine batılı devletler Mehmet Ali Paşa ile Osmanlıları Kütahya Antlaşması ile barıştırdılar. Mehmet Ali Paşa’ya Mısır Girit Suriye Adana ve Cidde valilikleri bırakıldı. 5-Osmanlı Devleti Rusya ile Hünkar İskelesi Antlaşmasını imzaladı ve Boğazlar sorunu ortaya çıktı. 6- Kütahya Antlaşması iki tarafı da memnun etmemişti ve Mehmet Ali Paşa yeniden saldırıya geçti. Mehmet Ali Paşa. Nizip savaşında Osmanlıları yendi. Batılı devletler bunun üzerine Londra Protokolü ile Mehmet Ali Paşa ve Osmanlıları barıştırdılar. Mehmet Ali Paşa’ya Mısır babadan oğla geçmek şartıyla bırakıldı. (1840).

KÜTAHYA ANTLAŞMASI
Tarih:1833

Taraflar: Osmanlı-Mısır valisi Mehmet Ali Paşa

Maddesi: Mehmet Ali Paşa’ya Mısır ve Girit valiliklerine ek olarak oğlu İbrahim Paşa’ya Cidde valiliği ile Adana muhassıllığı (vergi toplama hakkı) verildi.

HÜNKAR İSKELESİ ANTLAŞMASI
Tarih:1833

Taraflar: Osmanlı-Rusya

Maddeleri:1-Osmanlılar saldırıya uğrarsa masrafları karşılanmak üzere Rusya askeri yardımda bulunacak. 2-Rusya saldırıya uğrarsa Osmanlı Devleti boğazları Rusya’nın savaştığı devletlere kapatacak.

Önemi:Antlaşma ile Boğazlar sorunu ortaya çıkmıştır.

BALTA LİMANI ANT.

Tarih: 1838

Taraflar: Osmanlı-İngiltere

Önemi: Osmanlıların imzaladığı en ağır kapitülasyon antlaşmasıdır.

ABDÜLMECİD DÖNEMİ
LONDRA KONFERANSI
Tarih:1840

Taraflar: İngiltere Rusya Avusturya Prusya

Maddeleri: 1-Mısır hukuki yönden Osmanlılara bağlı kalacak 2-Mısır yönetim olarak Mehmet Ali Paşa ve oğullarına bırakılacak 3-Suriye Girit ve Adana valilikleri Osmanlılara geri verilecek.

*Abdülmecid 1841’de Mısır Fermanı ile Mısır’ın yönetim düzenini belirlemiştir.

LONDRA ANTLAŞMASI-BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ
Tarih:1841

Taraflar: Osmanlı İngiltere Fransa Prusya Avusturya Rusya

Sebep: Hünkar İskelesi antlaşmasının süresi 8 yıldı ve 1841’de bu sekiz yıl sona eriyordu. Boğazlar meselesi batılı devletlerin istediği gibi çözülmeliydi.

Sonuç:1-Boğazlar Osmanlı Devleti’nin egemenliğine bırakıldı. 2-Boğazlar bütün savaş gemilerine kapatıldı.

Önemi: 1-Boğazlar uluslar arası bir statü kazandı. 2-Boğazlar sorunu ilk kez devletler arası bir konferansta görüşülmüştür.

TANZİMAT FERMANI (GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) (3 Kasım 1839)

Fermanla:1-Hıristiyan- Müslüman bütün vatandaşların eşitliği can mal ve namus güvenliği sağlandı. 2-Mal edinme ve miras hakkı tanındı. 3-Müsadere usulü kaldırıldı.

Ferman sayesinde Osmanlı Devleti batılı devletlerin desteğini sağladı ve Mısır meselesinin çözümü kolaylaştı.


KIRIM SAVAŞI
Tarih: 1853-1856

Taraflar: Rusya X Osmanlı+İngiltere+Fransa+Piyomente

Sebep: Osmanlı ordusunun modernleştirilme çalışmaları Rus çarı I.Nikola’nın hoşuna gitmemiş ve Osmanlı ordusu güçlenmeden önce saldırmayı düşünmüştü.

Sonuç: Paris Antlaşması ile savaş sona erdi.

Önemi: 1-Avrupalı devletler ilk bir savaşta Osmanlılara yardım ettiler. Çünkü Rusya’nın Osmanlıları yıkarak topraklarına yerleşmesini istemiyorlardı. 2-Bu savaş sırasında Osmanlı Devleti ilk kez dış borç aldı ( İngiltere’den).

PARİS ANTLAŞMASI:

Tarih:1856

Taraflar: Rus- Osmanlı+ İngiltere+Fransa+Avusturya+Sardunya

Önemi: Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayıldı ve toprak bütünlüğü Avrupa devletlerinin garantisi altına alındı.

ISLAHAT FERMANI (1856):

Fermanla: 1- Hıristiyan vatandaşların can ve mal güvenliği sağlanacaktı. 2- Hıristiyanlara din ve eğitim özgürlüğü tanınacaktı. 3- Gayrı müslimlerde devlet memurluğu ve askerlik yapabilecekti. 4- Gayrı müslimler de taşınmaz mallar satın alabileceklerdi (ev gibi). 5-İltizam usulüne son verilecek.

Islahat Fermanı Paris Antlaşması ile güvence altına alınmıştır.

ABDÜLAZİZ DÖNEMİ
*İntihar eden ilk Osmanlı padişahıdır.

*Avrupa’ya giden ilk Osmanlı padişahıdır.

*Yavuz Sultan Selim’den sonra Mısır’a giden ilk Osmanlı padişahıdır.

ŞARK MESELESİ-TÜRK MESELESİ
Şark Meselesi V. Yüzyılda Huğ kavimlerinin Avrupa’ya gelişi ile başlar.

Şark Meselesi 1815 Viyana Kongresi’nde Rus çarı Aleksander tarafından ortaya atılmıştır. Avusturya Rusya Fransa İngiltere arasında Osmanlı topraklarının paylaşılmasıdır.

Şark meselesine göre:

1-Türkler Avrupa’dan atılmalı

2-Türkler Balkanlardan atılmalı

3-Türkler Anadolu’dan atılmalı

4-Mümkünse Orta Asya’ya dönmeleri sağlanmalıdır.

V. MURAT DÖNEMİ
*Abdülaziz’den sonra tahta çıkan V.Murat akıl sağlığı bozulunca tahttan indirildi ve yerine II.Abdülhamit tahta çıktı.

II.ABDÜLHAMİD DÖNEMİ:

II.Abdülhamit Tanzimat’ın son meşrutiyetin ilk padişahıdır. İslamcı ve Alman yanlısı bir politika izlemiştir.

TERSANE KONFERANSI
Tarih: 1876

Taraflar:Avusturya Almanya İngiltere Fransa Rusya İtalya Osmanlı Devleti

Önemi: 1-Konferansın toplandığı gün Osmanlılar Kanun-i Esasi’yi yürürlüğe koyarak Meşrutiyet’i ilan ettiler. 2-Katılımcı devletler Bosna-Hersek ve Bulgaristan’a bağımsızlık verilmesini isteyince konferans sonuç vermedi.

I.MEŞRUTİYET (1876-1878) (20 Mart 1877- 14 Şubat 1878)

I.Meşrutiyet Meclisi ikiye ayrılıyordu: 1- Meclis-i Mebusan (Milletvekilleri halk tarafından seçilirlerdi.) 2-Meclis-i ayan (Devletin ileri gelenleri padişah tarafından seçilirlerdi.)

I.Meşrutiyet Meclisi ilk Osmanlı anayasası olan Kanun-ı Esasi’yi uygulamıştır. Bu anayasa padişahı yeniden açma şartı ile meclisi kapatma yetkisi veriyordu. II.Abdülhamid 1877-78 Osmanlı-Rus savaşındaki yenilgiyi bahane ederek meclisi kapatmıştır.

I.Meşrutiyet Meclisi’nde 44 Hıristiyan 4 Yahudi 71 Müslüman milletvekili ile padişahın atadığı 26 ayan vardı.

1877-1878 OSMANLI- RUS SAVAŞI (93 HARBİ)

Sebep:Osmanlı Devleti Sırbistan ve Karadağ’a ayrıcalıklar verilmesini kabul etmiyordu.

Sonuç: Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması ile savaş sona erdi.

Önemi: Bu savaş sırasında Kafkaslardan ve Balkanlardan Osmanlı topraklarına en büyük göç yaşanmıştır.

BERLİN ANTLAŞMASI

Tarih:1878

Taraflar: Osmanlı+İngiltere-Rusya

Maddeleri: 1- Sırbistan Karadağ ve Romanya bağımsız oldu. 2- Bulgaristan üçe ayrıldı. A)Bulgar Prensliği B) Makedonya C) Doğu Rumeli 3-Doğu Anadolu’da Ermenilerin oturduğu yerde ıslahat yapılacak. 4-Bosna-Hersek hukuki olarak Osmanlılara bağlandı ve yönetimi bir süre için Avusturya’ya bırakıldı. 5-Kars Ardahan ve Batum Ruslara bırakıldı Doğubeyazıt ise Osmanlılarda kaldı.

Önemi: 1-Rusya ile imzalanan Ayastefanos Antlaşması’nı geçersiz kılmıştır. 2-Osmanlıların başına Ermeni meselesini açmıştır. (Rusya bundan böyle Akdeniz’e inmek için doğuda bir Ermeni devletinin kurulması için çalışacaktır. İngiltere ise kendisine bağlı bir Ermeni devleti kurdurarak Rusya’nın Akdeniz’e inmesini engellemeye çalışacaktır.) 3-Bu antlaşma Panslavizm akımının bir zaferidir. 4- Berlin Antlaşması’nda arabuluculuk yapan İngiltere bunun karşılığı olarak Kıbrıs adasına yerleşmiştir.

1885 İSTANBUL ANTLAŞMASI
Taraflar: Osmanlı-Mısır

Maddeleri:Osmanlı ve İngiltere hükumetleri Mısır’a birer yüksek komiser gönderecekler ve bu komiserler hidive yardımcı olacaklar.

Önemi:İngiltere’nin Mısır’daki varlığı resmiyet kazandı.

DÖMEKE MEYDAN SAVAŞI
Tarih: 1897

Taraflar: Osmanlılar X Yunanlılar

Sebep:Girit’in Yunanistan’a bağlanmak istemesi

Sonuç: Osmanlılar yendiği halde Batılı devletlerin isteği ile İstanbul’da bir antlaşma yapılarak savaşa son verildi.

1897 İSTANBUL ANTLAŞMASI
Taraflar: Osmanlılar- Yunanlılar

Maddeleri:1-Osmanlılar Teselya’yı boşaltacak. 2-Yunanistan savaş tazminatı verecek. 3-Girit Osmanlı yönetiminde kalacak ancak padişahın atayacağı Hıristiyan bir vali tarafından yönetilecek.

Önemi: Girit özerk hale geldi. (II.Meşrutiyet’in ilan edildiği sıralarda Yunanistan Girit’i işgal etti ve adayı Yunanistan’a bağladı. Balkan savaşları sonunda imzalanan Atina Antlaşması ile Girit Yunanistan’a bağlandı.)

DÜYUN-I UMUMİYE

II.Abdülhamid döneminde Osmanlılar dış borçlarını ödeyemeyince Avrupalı devletler alacaklarına karşılık Düyun-ı Umumiye (Genel Borçlar) idaresini kurdular (1881). Başında alacaklı devletlerin bulunduğu idare tütün ispirto pul tuz ve orman gelirlerine el koydular. Böylece Osmanlılar ekonomik bağımsızlıklarını kaybettiler.

ERMENİ MESELESİ

II.MEŞRUTİYET

II.Meşrutiyet’in I.Meşrutiyet’ten tek farkı II.Meşrutiyet meclisinde siyasi partilerin olmasıdır.

*II.Meşrutiyet’in getirdiği karışıklık ortamında Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti. Avusturya Bosna-Hersek’i Yunanistan Girit adasını kendi topraklarına kattığını ilan etti. VI.Mehmet 1919’da Meclis-i Mebusan’ı kapattı.

31 MART OLAYI (1909)

Sebep: Meşrutiyet’i ortadan kaldırıp II.Abdülhamid’i tahttan indirmek.

Sonuç: Hareket ordusu isyanı bastırdı. II.Abdülhamid tahttan indirilerek V.Mehmet Reşad tahta çıkarıldı.

V.MEHMET DÖNEMİ (REŞAD)

*I.Dünya Savaşı’nın Osmanlı padişahıdır.

TRABLUSGARB SAVAŞI

Tarih:1911-1912

Taraflar: Osmanlı X İtalya

Sebep: 1-İtalya kendisine sömürge arıyordu. 2-Trablusgarb İtalya’nın tam karşısındaydı ve savunmasızdı. ( Osmanlılar karadan yardıma gelemiyorlardı çünkü arada İngiliz işgalindeki Mısır vardı. Donanmaları olmadığı için de denizden gelemiyorlardı.)

Sonuç: Uşi Antlaşması ile savaş sona erdi.

UŞİ ANTLAŞMASI

Tarih: 1912

Taraflar: Osmanlı- İtalya

Maddeleri: 1- Trasblusgarb ve Bingazi İtalya’ya bırakıldı. 2- 12 ada Balkan savaşları sonuna kadar İtalya’ya bırakıldı. ( İtalya bu adaları bize vermemiş 1947’de Yunanistan’a terk etmiştir.)

Önemi: 1-Bu antlaşma ile Osmanlıların Afrika kıtasındaki varlıkları sona erdi. 2- Bu savaştaki güçsüzlüğü görülen Osmanlılara Balkan devletleri saldırdılar.

BALKAN SAVAŞLARI

I.BALKAN SAVAŞI

Tarih:1912-1913

Taraflar: Osmanlı X Karadağ Sırbistan Bulgaristan Yunanistan

Sebep: Balkan devletlerinin Osmanlıları Balkanlardan ve Rumeli’den atmak istemesi

Sonuç: Osmanlılar Midye-Enez çizgisinin batısındaki tüm toprakları kaybettiler(Edirne dahil)

LONDRA ANTLAŞMASI
Tarih:1913

Taraflar: Osmanlılar-Balkan devletleri

Maddeleri:1-Midye-Enez hattı Osmanlı Devleti’nin Trakya sınırıdır. 2-Edirne Bulgaristan’a verildi. 3-Girit Yunanistan’a verildi. 4-Gökçeada ve Bozcaada dışındaki Ege adalarının durumu büyük devletlerin kararına bırakıldı.

II.BALKAN SAVAŞI

Tarih:1913

Taraflar: Bulgaristan X Sırbistan Yunanistan Romanya

Sebep: I.Balkan Savaşı sonunda Bulgaristan’ın çok toprak kazanması Balkan devletlerinin hoşuna gitmemişti. Makedonya’nın paylaşılmasında Sırplar ile Bulgarlar anlaşamıyorlardı.

Sonuç: 1-Bu savaşa katılmayan Osmanlılar savaş sırasında Edirne ve Kırklareli’yi geri aldılar. 2- Savaş sonunda imzalanan antlaşmalarla Osmanlıların Balkanlardaki ve Ege denizindeki üstünlüğü sona ermiştir.

BÜKREŞ ANTLAŞMASI
Tarih:1913

Taraflar: Balkan devletleri

Maddeleri: 1-Bulgaristan Dobruca’nın bir bölümünü Romanya’ya verdi. 2-Selanik Yunanistan’a verildi. 3-Manastır Sırplara bırakıldı.

Önemi:Balkan savaşlarını sona erdiren antlaşmadır.

İSTANBUL ANTLAŞMASI
Tarih:1913

Taraflar:Osmanlılar-Bulgarlar

Maddeleri:1-Edirne Dimetoka Kırklareli Osmanlılara; Kavala ve Dedeağaç Bulgaristan’a bırakıldı. 2-Meriç nehri iki ülke arasında sınır kabul edildi.

ATİNA ANTLAŞMASI
Tarih:1913

Taraflar: Osmanlı-Yunanistan

Maddesi: Osmanlılar Yanya Selanik ve Girit’in Yunanistan’a ait olduğunu kabul ettiler.(Yunanistan Ege adalarını da istedi reddedildi görüşmeler sırasında I.Dünya Savaşı çıktı adalar sorunu Lozan Antlaşması’nda çözüldü.)

DAĞILMAYI ÖNLEME ÇABALARI

1-OSMANLICILIK:

Din dil ırk ayrımı yapmadan Osmanlı topraklarında yaşayan herkesin Osmanlıyım demesini sağlamak. Balkan savaşları ve Ermeni olayları bunun gerçekleşemeyeceğini gösterdi.

2-İSLAMCILIK:

Bütün İslam ümmetini Osmanlı bayrağı altında toplama düşüncesi. Arnavutların bağımsız olmaları Arapların I.Dünya savaşı sırasındaki tutumları bunun gerçekleşmeyeceğini göstermiştir.

3-TÜRK BİRLİĞİ (TURANCILIK)

Türkiye Rusya İran Afganistan ve Çin’de yaşayan Türkleri bir bayrak altında toplayarak Turan adlı bir devlet kurma düşüncesi.

4-TÜRKÇÜLÜK

Osmanlı Devleti’nde yaşayan Türkleri yönetimde ve sosyal hayatta hakim kılma düşüncesi.

5-BATICILIK

Osmanlı Devleti’nin tek kurtuluşunun batıya ayak uydurmak olduğunu savunmak. Batıcılara göre:1-Batının tekniği alınmalıdır. 2-Batının tekniğinin yanında onu oluşturan kültür yapısı da alınmalıdır.

*Bu beş düşüncenin ortak özelliği: Hiç biri Osmanlı Devleti’ni yıkılmaktan kurtaramamıştır.

I.DÜNYA SAVAŞI
Tarih:1914-1918

Tarafları: İtilaf devletleri ( İngiltere Fransa Rusya İtalya) X İttifak devletleri (Almanya Osmanlı Devleti Avusturya-Macaristan Bulgaristan)

Sebepleri: 1-I.Dünya Savaşı’nın en önemli sebebi İngiltere ile Almanya arasındaki ekonomik rekabettir. 2-İngiltere: Sömürgelerini korumaya çalışıyordu. 3-Almanya: İngiltere’nin sömürgelerine göz dikmişti. 4-Fransa: Almanya’ya kaptırdığı sanayi bölgesi Alsas Loren’i geri almak istiyordu. 5-Avusturya: Panslavizm tehlikesinden korunmaya çalışıp Balkanlara yayılmaya çalışıyordu. 6-Bulgaristan: Almanya ile Osmanlı Devleti arasında ulaşımı sağlamak için savaşa girmesi gerekiyordu. 7-İtalya: Halkını doyurmak için verimli topraklara ihtiyacı vardı. 8-Rusya: Sıcak denizlere açılmak istiyordu. 9-Osmanlı Devleti: Savaşa girmesi için hiçbir nedeni yoktu. Balkan savaşlarından yeni çıkmıştı. Savaşa girerse Almanya Rusya’nın açacağı doğu cephesinde rahatlayacaktı. Çünkü Rusya kuvvetlerinin bir kısmını Osmanlı cephelerine kaydıracaktı. Ayrıca Almanya Osmanlı topraklarında denetim kurarak İngilizlerin sömürgelerine giden yolu kapatmayı amaçlıyordu. Osmanlı padişahlarının halifelik sıfatını da kullanarak Müslüman devletlerin savaşa girmesini sağlayacak ve boğazlar yoluyla Rusya’ya yardım gitmesini engelleyecekti. Berlin-Bağdat demiryolu hattını kullanıp Musul-Kerkük petrollerinden de yararlanacaktı.
Savaşın bahanesi: 24 Haziran 1914’te Avusturya veliahtı Sırbistan’ı ziyareti sırasında bir Sırplı tarafından suikast sonucu öldürüldü.Bu olaydan sonra Avusturya Sırbistan’a savaş açtı ve I.Dünya Savaşı başlamış oldu.

I.Dünya Savaşı’nda Osmanlı cepheleri:

1-Kafkasya cephesi

2-Kanal Cephesi

3-Çanakkale Cephesi

4-Irak cephesi

5-Hicaz ve Yemen Cephesi

6-Suriye ve Filistin Cephesi

7-Galiçya Cephesi

8-Romanya ve Makedonya Cephesi

I.DÜNYA SAVAŞI’NIN SONUÇLARI

1-Yenen ve yenilen devletler arasında barış sağlamak amacıyla Ocak 1919’da Paris’te bir konferans toplandı. 2-Konferansta Fransa’nın amacı Almanya’yı bir daha savaş yapamayacak hale getirmekti. 3-Konferansta en çok tartışılan devlet Osmanlı Devleti oldu. 4-Yenilen devletler ile imzalanan antlaşmalar ile savaş sona erdi. 5-Avrupa’nın ve dünyanın haritası yeniden çizildi. 6-Bir çok devlet ve imparatorluklar yıkıldı yeni devletler kuruldu.

I.DÜNYA SAVAŞI SONUNDA İMZALANAN ANTLAŞMALAR

VERSAY ANTLAŞMASI
Tarih:28 Haziran 1919

Taraflar:Almanya-İtilaf devletleri

Önemi:Almanya bu antlaşma ile büyük ölçüde toprak kaybetti ve bütün deniz aşırı sömürgeleri elinden çıktı. Ayrıca antlaşma Almanya’ya büyük ekonomik yükümlülük getirdi.

SAİNT GERMAİN (SEN JERMEN) ANTLAŞMASI
Tarih:10 Eylül 1919

Taraflar:Avusturya-İtilaf devletleri

Önemi:Avusturya MacaristanÇekoslovakya ve Yugoslavya’nın bağımsız birer devlet olmasını kabul etti. Antlaşma Avusturya’ya büyük ekonomik yük getirdi.

NEUİLLY (NÖYYİ) ANTLAŞMASI
Tarih:27 Kasım 1919

Taraflar: Bulgaristan-İtilaf devletleri

Önemi: Bulgaristan topraklarının bir kısmını Yunanistan ve Yugoslavya’ya bıraktı. Bulgaristan’ın Ege Denizi ile bağlantısı kesildi. Ayrıca savaş tazminatı ödeyecekti.

TRİANON (TRİYANON) ANTLAŞMASI
Tarih:1919

Taraflar: Macaristan-İtilaf devletleri

Önemi:Macaristan topraklarının bir kısmını Çekoslovakya Yugoslavya ve Romanya’ya bıraktı.

*Bu antlaşmalarla Almanya Avusturya Bulgaristan ve Macaristan’da zorunlu askerlik kaldırıldı.

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI
Tarih: 30 Ekim 1918

Taraflar: Osmanlılar-İtilaf devletleri

Önemi: Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti fiilen sona erdirilmiş ve toprakları İtilaf güçlerince paylaşılmıştır.

SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI
Tarih:10 Ağustos 1920

Taraflar: Osmanlılar- İtilaf devletleri

Önemi:Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti fiilen sona erdi ancak Kurtuluş Savaşı başlamıştı. Bu sebeple Sevr Antlaşması ölü doğmuş olarak kabul edilir.

LOZAN ANTLAŞMASI

Tarih: 24 Temmuz 1923

Taraflar:Türkiye Cumhuriyeti-İtilaf devletleri

Önemi:Türkiye Cumhuriyeti kendisini parçalamak isteyen devletlere bağımsızlığını kabul ettirdi.
ALINTI